درمان آکنه التهابی و غیر التهابی + پاکسازی
مجتمع سلامت تهران در نظر دارد شما همراهان گرامی را دعوت به مقاله ای در زمینه درمان آکنه التهابی و غیرالتهابی نماید لطفا با ما همراه باشید.
درمان آکنه التهابی و غیر التهابی
درمان آکنه بر اساس نوع ضایعات آن و شدت کلی بیماری مشخص می گردد . درمان آکنه غیر التهابی ( آکنه سیمپلکس ) متمرکز بر لایه برداری و کاهش تولید سبوم است . درمان آکنه التهابی (آکنه ولگاریس ) شامل استفاده از آنتی بیوتیک ها بر علیه پروپیونی باکتریوم آکنه (پ.آکنه ) و ترکیبات ضد التهابی علاوه بر استفاده داروهای آکنه غیر التهابی است . موارد متوسط شدید دربرگیرنده پاپول ها و پوستول ها ی متعدد نیازمند تجویز آنتی بیوتیک بوده و در اکثر موارد شدید از ایزوترتینوئین خوراکی استفاده می گردد .
یک رژیم درمانی ممکن برای آکنه ( درجه I-III) در زیر تحت عنوان رژیم درمانی موضعی آکنه اورده شده است .استفاده از سایر رژیم ها نیز جایز بوده و دارای اثر مشابه است . جهت به حداکثر رساندن نتایج درمانی می توان از ترکیبات موضعی همراه با روش های مطبی همچون لایه برداری پیلینگ شیمیایی و میکرودرم استفاده نمود .
گرچه آکنه بیماری است که در اثر تولید بیش از حد سبوم ایجاد می گردد ، برخی از بیماران دارای پوست خشک و دهیدره هستند که علت آن فقدان وجود محتوای آب است (برعکس سایرین ک پوست چرب دارند )
این انواع پوست متفاوت (خشک و چرب ) به انتخاب فرمولاسیون مناسب درمان موضعی آکنه کمک می کند معمولا ژل ها برای پوست چرب ارجح هستند در حالی که کرم ها در پوست های خشک ترجیح داده می شوند
علاوه بر این درمان تهاجمی امکتن دارد سبب اختلال سد پوستی گردیده و در نتیجه پوست دچار خشکی گردد . افزایش تولید سبوم نیز خود منجر به تشدید آکنه می گردد.
پاکسازی
پاک کننده های آکنه سبب سبوم می شوند . این ترکیبات اغلب قوام کف دارند چرا که واجد غلظت های بالای سورفاکتانت هستند .پاک کننده ها اغلب حاوی اجزاء فعالی هستند که منجر به کاهش بیشتر سبوم و افزایش پوسته ریزی شده و باکتری ها را از میان می برند (مثلا بنزوئیل پراکسید (BPO) ، AHA ها ، سالیسیلیک اسید و سولفور ). از انواع سایشی مثل اسکراب ها که حاوی دانه های لایه بر هستند همچنین استفاده از اسفنج های خشن باید پرهیز گردد چرا که سبب تحریک بیش از حد و سایش پوست شکننده بیمار می گردند .
درمان
تمامی رژیم های درمانی موضعی آکنه حاوی لایه برها ، ترکیبات ضد التهابی و در صورت وجود پاپول و پوستول در برگیرنده ترکیبات آنتی بیوتیکی هستند بر روی بسیاری از این ترکیبات برچسب <<غیر کومدون زا >> وجود دارد ، گرچه FDA این اصطلاح را به رسمیت نمی شناسد . از طرفی هیچ استانداردی در این زمینه وجود ندارد . ترکیبات <<غیرکومدون زا>> امکان دارد کومدون زا بوده و سبب ایجاد آکنه شوند .
لایه برها به تنظیم کراتینیزه شدن فولیکولی در بیماران دچار آکنه کمک می کنند. این ترکیبات سبب پیشگیری از انسداد فولیکولی ( تحت عنوان منافذ بسته ) و درمان آن شده و در نتیجه مانع ازدیاد باکتری ها و التهاب می گردند .
سالیسیلیک اسید شایع ترین لایه بری است که در درمان آکنه بکار می رود . این ترکیب بدلیل خاصیت چربی دوستی کومدولیتیک ( از بین برنده کومدون ها ) می باشد چرا که به منافذ پر از سبوم نفوذ کرده و سبب باز شدن منافذ بسته می گردد . سالیسیلیک اسید ضد کومدون زایی است چرا که مانع گلیکولیک اسید و لاکتیک اسید نیز می توان استفاده کرد اما آن ها قابل حل در آب هستند و لذا عوامل ضد کومدون زای ضعیفی می باشند . پلی هیدروکسی اسیدها نسبت به AHA ها کمتر تحریک کننده هستند و در درمان بیماران دچارر آکنه با پوست حساس بکار می روند .
رتینوئیدها سبب کاهش آکنه و هیپرپیگمانتاسیون پس التهابی (PIH) همراه با آکنه می گردند. جهت کاهش شدت درماتیت رتینوئیدی حاصله دوز داروی موضعی باید بتدریج افزایش یابد . تشدید آکنه در طول چند هفته اول استفاده از رتینوئیدها بویژه رتینوئیدهای نیازمند تجویز پزشک نسخه ای شایع است . رتینول و رتینالدهید جایگزین های ضعیف تر هستند که بطور رایج سبب ایجاد تحریک و تشدید آکنه نمی گردند .
داروهای ضد باکتریایی شامل آنتی بیوتیک های مرسوم مثل کلیندامایسین و سدیم سولفاستامید موضعی و تتراسیکلین ، سفالکسین و کوتریموکسازول خوراکی هستند .برخی ترکیبات آرایشی دارویی دارای اجزاء واجد فعالیت ضد باکتریایی مثل بنزوئیل پراکسید ،آزلائیک اسید و کوجیک اسید هستند . البته این ترکیبات نسبت به داروهای نیازمند تجویز پزشک ضعیف تر هستند .
بنزوئیل پراکسید (BPO) برای سال ها درمان استاندارد آکنه به شمار می رفت فعالیت ضد باکتریایی این ترکیب بدلیل توانایی آزاد سازی اکسیزن ملکولی در عمق فولیکول مو می باشد .پروپیونی باکتریوم آکنه بی هوازی است و بنزوئیل پراکسید از طریق نامساعد کردن محیط سبب آسیب سریع و موثر به باکتری می گردد . BPO همچنین از طریق کاهش مقاومت باکتریایی به آنتی بیوتیک های موضعی و سیستمیک و همچنین بدلیل خواص لایه بری به درمان آکنه کمک می کند . BPO همچنین امکان دارد سبب خشکی پوست شده با تحریک پوستی همراه است
توصیه می شود که درمانگران بر روی صورت ابتدا از غلظت های پاین تر 2.5 درصد ستفاده کنند که با تحریک پذیری کمتری همراه بوده و در عوض همان اثر درصدهای بالاتر را دارا می باشد .
پاک کننده ها و ترکیبات ویزه درمان منطقه ای که برای درمان مناطق کوچکتر یا برای طول دوره کمتر بکار می روند اغلب حاوی درصد های بالاتر BPO مثلا 5 درصد می باشند.
آزلائیک اسید یک ترکیب چندکاره است که از آن در درمان آکنه ، روزاسه و هیپرپیگمانتاسیون استفاده می شود . فواید ضدآکنه این دارو مربوط به خواص کراتولیتیک ، ضد باکتریایی و ضد التهابی آن است . همچنین تحت تاثیر مقاومت باکتریایی قرار نمی گیرد .ترکیبات نیازمند تجویز پزشک حاوی آزلائیک اسید تا مقدار 20درصد می باشد درحالی که ترکیبات آرایشی دارویی بطور رایج حداکثر دارای 5% آزلائیک اسید هستند . نشان داده شده که تمامی غلظت های دارو در آکنه دارای اثرات مفید است .
کوجیک اسید بطور رایج جهت پیشگیری و درمان هیپرپیگمانتاسیون بکار می رود . این ترکیب همچنین دارای اثرات آنتی یوتیکی بوده و در درمان آکنه و PIH مفید است .
دیوئیک اسید از مشتقات اولئیک اسید است .از این ترکیب در درمان هیپرپیگمانتاسیون و آکنه استفاده می شود که به دلیل مهار تولید سبوم و فعالیت آنتی باکتریایی علیه پ.آکنه است .
ترکیبات ضد التهابی در درمان آکنه التهابی بکار می رود
ترکیبات قابض (Astringent ) مثل عصاره ریشه زنجبیل و نارون کوهی سبب کنترل ترشح پیش از حد سبوم می شوند.از پدهای یکبار مصرف آغشته به این ترکیبات در صورت تداوم چربی پوست پس از استعمال رزیم درمانی موضعی آکنه می توان در صورت نیاز استفاده نمود ( نه بیش از روزی دو مرتبه ) این ترکیبات بویژه در بیماران نوجوان که ترشح بیش از حد سبوم در آن ها ناشی از اثر هورمون ها ست مفید می باشد .
محافظت
استفاده از ضدآفتاب ها در بیماران دچار آکنه مهم است چرا که برخی از ترکیبات موضعی ضد آکنه سبب افزایش حساسیت به نور می شوند (مثل تتراسیکلین ، داکسی سیکلین ،رتینوئیدها و BPO) .اریتم همراه با ضایعات التهابی بویژه در صورتی که حفاظت لازم از پوست صورت نگیرد ممکن است منجر به PIH شود . بیماران دچار آکنه اغلب نسبت به استفاده از ضد افتاب محتاط هستند چرا که کرم های ضد آفتاب غلیظ امکان دارد سبب ایجا یا تشدید آکنه گردند .در نتیجه استفاده از ضد آفتاب با SPF30 یا بیشتر به شکل لوسیون رقیق در این افراد توصیه می شود. جهت کمک به کاهش اثرات اکسیداتیو مضر مواجهه با اشعه ماوراء بنفش توصیه به مصرف آنتی اکسیدان ها می گردد .
نمونه ترکیبات آرایشی دارویی تجویزی برای آکنه موجود در ایران
1-محصولات Avene
• شستشوی صورت با
Avene cleansing foam
(حاوی لاکتیک اسید و سدیم بنزوات )
• سپس استفاده از ترکیب زیر دو بار در روز
Avene triacneal expert cream
(حاوی هیدروکسید سدیم رتینال و ویتامین C)
• و ضد آفتاب (امولسیون)
Avene Sun screen SPF50 emulsion
2-محصولات Ducray
• شستشوی صورت با
Ducray kerancyl foaming Gel (Cleanser)
• و سپس استفاده از ترکیب زیر دو بار در روز
Duacray kerancyl control cream
( حاوی اسید گلیکولیک ، دیمتیکون ،بیزابولول ، لاکتیک اسیدو سالیسیلیک اسید و ویتامین c)
• وضد آفتاب
Ducray Melascrean photoprotection SPF50
جلسات بعدی و اقدامات لازم
در طول مراحل اولیه استفاده از رژیم درمانی موضعی اریتم صورت ، توصیه می شود که بیمار هر 6-4 هفته جهت ارزیابی پوست ، بررسی تحمل درمان و پایبندی به آن و تغییر مورد نیاز در درمان به پزشک مراجعه کند . همچنین بیمار از نظر خشکی یا چربی پوست ،تحریک پوست و همچنین بروز عوارض (اگرچه غیر محتمل است ) مورد بررسی قرار می گیرد
خشکی بیش از حد پوست .اگر پوست خیلی خشک است یک ترکیب آبرسان اضافی مثل سرم آبرسان (سرمهای حاوی هیالورونیک اسید یا هیالورونات سدبم ، اوره ، گلیسیرین و …) استفاده می گردد
چربی بیش از حد پوست . در صورت چرب بودن پوست از پد آغشته به محلول سالیسیلیک اسید می توان جهت تمیز کردن پوست بویژه در مناطق پیشانی ، چانه در طول روز استفاده کرد پس از آن از کرم ضد افتاب وسیع الطیف با SPF 30 یا بیشتر مناسب جهت آکنه استفاده می شود .
تحریک بیش از حد پوست . اگر پوست به شدت دچار تحریک است . افزودن یک ترکیب تسکین دهنده حاوی اجزاء ضد التهابی را در نظر بگیرید ( مثلا ژل های حاوی هیالورونیک اسید و عصاره خیار )
جلسات بعدی . به محض آنکه بیمار رضایت خود را نسبت به رژیم درمانی موضعی اعلام نمود جلسات به هر 6 ماه یکبار یا فواصل بیشتر تقلیل می یابد که در آن دارهای جدید تجویز می گردد.
بهبود نتایج درمان آکنه
تلفیق درمان با داروهای موضعی با روش های لایه برداری همچون پیلینگ شیمیایی و میکرودرم می تواند سبب بهبود نتایج درمان آکنه التهابی و غیر التهابی گردد. استفاده از چندین جلسه پیلینگ شیمیایی سطحی (مثلا با لایه بر سالیسیلیک اسید یا جسنر ) و /یا میکرودرم سبب افزایش پوسته ریزی و در نتیجه انسدادفولیکولی و التهاب را کاهش می دهد . پوسته ریزی و لایه بری همچنین برداشته شدن رنگدانه ها را تسریع نموده و امکان دارد سبب کاهش PIH گردد.امروزه پیلینگ شیمیایی و میکرودرم در بیمارانی که از رتینوئیدهای بدون نسخه استفاده می کنند بکار می رود اما انجام آن در بیمارانی که تحت درمان با رتینوئید های نیازمند تجویز پزشک (نسخه ای ) هستند مورد بحث است .
از درمان های نوری نیز در درمان آکنه التهابی استفاده می شود اساس استفاده از درمان های نوری در آکنه بر پایه این مکانیسم استوار که پ.آکنه پورفیرین ها را تولید می کند . هنگامی که پورفیرین های باکتریایی با انرژی نوری مواجه می شوند (بویژه نور آبی 4.5 NM) رادیکال های آزاد تولید می شوند و واکنش سیتوتوکسیک آغاز می شود که به شکل انتخابی باکتری را از میان می برد گرجه نور قرمز (635 NM) بر روی فعال سازی نوری پورفیرین تاثیر کمتری دارد اما نفوذ عمقی تری به پوست دارد و در نتیجه در درمان نوری آکنه از هر دو نور قرمز و آبی استفاده می شود . در درمان فتودینامیک از یک داروی حساس کننده به نور همچون آمینولوولانیک اسید (Levulan) استفاده می شود تا به شکل انتخابی هدف مورد نظر تخریب گردد. آمینولوولانیک اسید در پ.آکنه و غدد سبابه تجمع یافته و به دنبال فعال سازی توسط منبع نوری همچون IPL ، نور قرمز یا آبی و لیزر پالس رنگی (PDL : 595NM) یک واکنش سیتوتوکسیک موضعی رخ می دهدد که نتیجه آن تخریب این اهداف است .
دیدگاهتان را بنویسید