همه چیز درباره عوارض پیلینگ شیمیایی
مجتمع سلامت تهران در نظر دارد در این مقاله در رابطه با عوارض و درمان پیلینگ شیمیایی اطلاعاتی در اختیار شما همراهان گرامی قرار دهد با ما همراه باشید ….
عوارض و درمان پیلینگ شیمیایی
- درد
- اریتم (قرمزی ) طولانی مدت
- هیپرپیگمانتاسیون
- هیپوپیگمانتاسیون
- عفونت (برای مثال آکنه ، کاندیدیاز یا فعال شدن هرپس سیمپلکس )
- میلیا
- جوانسازی بیش از حد مورد انتظار
- ایجادتاول (اپیدرمولیز) و پوسته
- واکنش های آلرژیک همچنین کهیر پاپول و احتمال بسیار کم واکنش های شدید مثل آنافیلاکسی
- اسکار گذاری و تغییرات بافتی
- سالیسیلیم در صورت مصرف سالیسیلیک اسید (بسیار نادر )
خطر بروز عوارض پیلینگ شیمیایی عمدتا مرتبط با عمق جوانسازی پوست است .لایه برهای شیمیایی سطحی که به اپیدرم و احتمالا درم پاپیلاری فوقانی نفوذ می کنند با خطر کمتر بروز عوارض همراه هستند .
هیپرپیگمانتاسیون موقت در پاسخ به اریتم طولانی مدت یکی از شایع ترین عوارض است .لایه برهای عمقی تر که می توانند به درم رتیکولار و پاپیلاری نفوذ نمایند از پتانسیل بیشتر بروز عوارض شدید مثل اسکارگذاری یا تغییرات رنگدانه ای دائمی مثل هیپوپیگرمانتاسیون برخوردارند .
درد
معمولا تنها در زمان مصرف لایه بر شیمیایی وجود دارد و به طور رایج به صورت احساس ناراحتی خفیف تا متوسط ذکر می گردد .شکایت از درد پس پروسیجر ناشایع بوده و ارزیابی بیشتر بویژه جهت بررسی عفونت ضروری است .
اریتم (قرمزی)
پس از لایه بری شیمیایی قابل انتظار است و طول مدت آن بستگی به عمق جوانسازی و میزان حساسیت پوست بیمار دارد .اغلب قرمزی پس از پیلینگ شیمیایی خود به خود در عرض چند ساعت برطرف می شود و گاهی تا چند روز به طول می انجامد.
اریتم خفیف را می توان با مصرف کرم های استروئید بدون نسخه (همچون هیدروکورتیزون 1درصد) یا ترکیبات موضعی حاوی ترکیبات ضد التهابی (مثل روغن گل مغربی ) برطرف نمود . اریتمی که بیش از 5 روز به طول انجامد طولانی مدت تلقی شده و می توان آن را با مصرف کرم استروئید موضعی با قدرت متوسط (تریامسینولون 0.1 درصد ) یا قدرت اندک (هیدروکورتیزون 0.5-2.5 درصد )دوبار در روز به مدت 5-3 روز یا تا زمان رفع اریتم برطرف نمود .
پرهیز از مواجهه با آفتاب پس از پیلینگ شیمیایی در صورت بروز اریتم و در بیماران با انواع پوست فیتزپاتریک تیره (IV-VI) به منظور کاهش خطر ایجاد PIH ضروری است .بیماران دچار بیماری های پوستی اریتماتوز شدید مثل تلانژکتازی ،روزاسه و پویی کیلودرمای سیوات در معرض خطر شعله وری بیماری یا بروز اریتم طولانی مدت متعاقب مصرف لایه بر شیمیایی قوی هستند .
درماتیت تماسی (بدلیل مصرف لایه بر یا بطور شایع تر بدلیل مصرف ترکیبات موضعی مراقبت از پوست پس از پیلینگ شیمیایی ) نیز یک علت احتمالی اریتم طولانی مدت است بروز آن بطور رایج همراه با خارش بوده و درمان آن قطع مصرف ترکیبات موضعی مسبب و در عوض استفاده از استروئید های موضعی شرح داده در بالااست .رسورسینول (جزئی از لایه بر Jessner) ممکن است سبب بروز درماتیت تماسی شود. عفونت را نیز باید در موارد اریتم طولانی مدت بخصوص در صورتی که با تندرنس همراه است در نظر گرفت .
هیپرپیگمانتاسیون
یکی از شایع ترین عوارض احتمالی در پیلینگ شیمیایی سطحی است و معمولا در صورت استفاده از لایه بر شیمیایی قوی در بیمار واجد عوامل مستعد کننده به هیپرپیگمانتاسیون یا عدم محافظت کافی در مقابل آفتاب بلافاصله پس از پیلینگ رخ می دهد .هیپرپیگمانتاسیون را می توان با مصرف داروهای روشن کننده بدون نسخه (مثل هیدروکینون 2 درصد یا ترکیبات روشن کننده مراقبت از پوست همچون کوجیک اسید،لاکیتیک اسید و آزلائیک اسید ) یا استفاده از ترکیبات موضعی نیازمند تجویز (مانند هیدروکینون 8-4 درصد ) درمان نمود .
اکثر هیپرپیگمانتاسیون های پس التهابی ناشی از لایه بر های سطحی خودبخود بهبود می یابند اما در موارد نادری ممکن است دائمی باشد علاوه بر این رفع PIH در انواع پوست فیتزپاتریک تیره تر (IV-VI) ممکن است طولانی تر بوده و نیاز به 6 ماه یا بیشتر زمان داشته باشد خطر بروز هیپرپیگمانتاسیون بدنبال مواجهه با آفتاب ،مصرف ترکیبات هورمونی و سایر داروهای حساس کننده به نور افزایش می یابد .
هیپرپیگمانتاسیون در مصرف لایه برهای شیمیایی سطحی نادر است .احتمال بروز هیپوپیگمانتاسیون مستقیما با شدت اثر لایه بر مصرفی مرتبط است . برای مثال لایه بر فنل عمقی حتی در افراد با انواع پوست فیتزپاتریک روشن تر نیز سبب بروز هیپیرپیگمانتاسیون می گردد.پیگمانتاسیون مجدد در برخی موارد سبب بهترشدن هیپوپیگمانتاسیون می شود اما بااین وجود این مشکل اغلب دائمی است .
عفونت
متعاقب مصرف م لایه بر شیمیایی سطحی نادر بوده و نیازمند درمان اختصاصی است . شعله وری آکنه را می توان با داروهای خوراکی مثل داکسی سیکلین یا مینوکسیلین درمان نمود چرا که درمان های موضعی ممکن است پس از پیلینگ پوست تحریک کننده باشند .فعال هرپس سیمپلکس امکان دارد با وجود درمان پیشگیرانه قبلی با داروهای ضد ویروسی رخ دهد ضایعات تاولی بیش از همه لبه ورمیلیون یا در خارج بینی دیده می شوند ولی ممکن است در هر مکانی از محل عفونت HSV قبلی رخ دهند .بدلیل احتمال گسترش عفونت در صورت عدم سلامت پوست ،درمان شدید با داروهای ضد ویروسی توصیه می شود که متفاوت با داروهای مورد استفاده جهت درمان پیشگیرانه است( برای مثال وان سیکلوویر یک گرم دوبار یا حدکثر 3 بار در روز به مدت 7 روز تا زمان اپلی تلیزالیزه شدن مجدد کامل پوست ).
اغلب به صورت پچ های قرمز روشن همراه با ماکول های اریتماتو کوچک احاطه کننده در طرف دهان با خارش بروز می کند .از داروهای ضد قارچ موضعی یا فلوکونازول خوراکی (150 mg روزانه به مدت 3 روز ) می توان استفاده کرد .استافیلوکوک و استرپتوکوک پاتوژنهای شایع برای عفونت های باکتریایی هستند و نیازمند درمان با انتی بیوتیک های مناسب می باشند (برای مثال پوشش تجربی اولیه ممکن است شامل مصرف داکسی سیکلین 100mg روزی دوبار یا سفالکسین 500mg چهار بار در روز باشد ، در صورت شک به استافیلوکوک مقاوم به متی سیلین یا بی هوازی ها از کلیندامایسین 300mg چهار بار در روز استفاده می شود ) ، در صورت وجود شک به تشخیص پیش از شروع درمان توصیه به انجام کشت می گردد.
میلیا
پاپول های سفید کوچک 2-1 میلی متری هستند که در اثر انسداد غدد سبابه ایجاد می گردند.ترکیبات موضعی بر پایه وازلین (مثل Aquaphor) که به منظور آبرسانی پوست بکار می روند ممکن است سبب بروز انسداد غدد سبابه و تشکیل میلیا گردند .میلیا اغلب خود به خود بهبود نمی یابد و نیازمند سوراخ کردن با سوزن gauge 20 و خارج سازی ( از طریق فشار ملایم با گوش پاک کن یا اپلیکاتور نوک پنبه ای )است.
جوانسازی عمیق تر از حد انتظار
در صورتی که پوست پیش از مصرف لایه بر از سلامت برخوردار نباشد امکان دارد رخ دهد .سد محافظ پوستی ممکن است بعلل زیر دچار اختلال گردد :مصرف ترکیبات موضعی رتینوئیدی ، لایه بری تهاجمی (برای مثال استفاده روزانه از سنگ یا سایر اسفنج ها یا اسکراب ها جهت لایه بری پوست یا استفاده تهاجمی از میکرودرم ) ، شیو کردن صورت مکرر، وجود پوستول های آکنه یا درماتیت آتوپیک یا سبورئیک . تجمع محلول لایه بر در یک ناحیه همچنین ممکن است با نفوذ عمیق تر از حد انتظار همراه باشد. نتایج بالینی نامطلوب در زمان درمان ممکن است قابل مشاهده باشند (مثل برفک درجه IIیا بیشتر )
تاول زدن (اپیدرمولیز) که به صورت بروز وزیکول های کوچک در زمان مصرف لایه بر بروز می کند بدلیل نفوذ عمیق بافتی رخ می دهد و در مصرف لایه بر های سطحی بسیار نادر است.لایه بر گلیکولیک اسید در غلظت بالا و PH بسیار پایین (PH<2) با خطر بالای بروز اپیدرمولیز همراه است .استفاده از یک پماد انسدادی (مثل Aquaphor یا باسیتراسین ) و بانداژ برای هیدراسیون در طول روند بهبودی تا زمان اپیتلیزاسیون مجدد توصیه می شود .
واکنش های آلرژیک
به لایه برهای شیمیایی نادر هستند .شایع ترین واکنش آلرژیک کهیر است که به آنتی هیستامین های خوراکی (برای مثال سیتریزین 10mg) از کرم های استروئیدی متوسط الاثر (تریامسینولون 0.1 درصد ) یا قوی (تریامسینولون 0.5 درصد )نیز می توان استفاده کرد خطر بروز واکنش های آلرژیک شدید مثل برونکواسپاسم یا انافیلاکسی بسیار اندک است اما بااین حال در صورت بروز نیازمند مراقبت اورژانس است لایه برهای سالیسیلیک اسید با بیشترین خطر بروز واکنش های آلرژیک همراه هستند و در بیماران دچار حساسیت به آسپیرین نباید بکار روند .
اسکار گذاری
در مصرف لایه برهای سطحی به شدت نادر است .خطر بروز اسکار بدنبال مصرف لایه برهای متوسط تا عمیق ،جوانسازی لیزری ، درم ابریشن ، مصرف ایزوترتینوئین ، پرتودرمانی یا جراحی صورت در 6 ماه گذشته ، ابتلا به بیماری بافت همبند (_مثلا سندرم اهلرز دانلوس ) و وجود سایر عوامل مختل کننده ترمیم زخم مثل سیگار یا بیماری مزمن بیشتر است .
اسکار گذاری در بیماران با سابقه اختلال در ترمیم زخم مثلا ایجاد کلوئید و یا در صورت بروز عفونت پس از پیلینگ شایع تر است .پوست دچار اسکار معمولا در نمای ظاهری دارای پچ های قرمز روشن همراه با اختلالات ساختاری می باشد مصرف استروئید های موضعی قوی و استفاده از لیزر پالس رنگی (PDL) ممکن است در کاهش بروز اسکار موثر باشد
مسمومیت سیستمیک
بدلیل مواجهه بیش از حد با ترکیبات لایه بردار ممکن است رخ دهد . مواردی از مسمومیت با سالیسیلات یا سالیسیلیسم که علایم آن شامل تهوع ، عدم آگاهی به زمان و مکان و وزوز گوش است ،در بیمارانی که تحت درمان با لایه بردار سالیسیلیک اسید در منطق با پوت نا سالم قرار گرفته اند ،گزارش شده است . جهت پیشگیری از خطر بروز مسمومیت با پیلینگ شیمیایی باید از درمان پیلینگ شیمیایی در سطح زیادی از بدن (یعنی بیش از 25 درصد کل سطح بدن ) پرهیز گردد.