تزریق بوتاکس برای کاهش خطوط خرگوشی بینی
خطوط خرگوشی بینی (Bunny Lines) دینامیک در اثر انقباض نازالیس ایجاد می گردند. ایجاد این خطوط جزئی از تغییرات چهره همچون اخم کردن، لبخند زدن یا تنگ کردن چشم ها بوده و ممکن است بدنبال تزریق توکسین بوتولینوم در نواحی فوقانی صورت برای خطوط اخم یا خطوط پنجه کلاغی تشدید شوند.
تزریق توکسین بوتولینوم در عضله نازالیس با مهار انقباض عضله و صاف کردن پوست روی آن سبب کاهش این خطوط می شود.
موارد انجام (اندیکاسیون ها)
خطوط خرگوشی بینی
آناتومی چروک های بینی
چروک ها: خرگوشی یا چروک های بینی خطوطی هستند که در سطح جانبی و خلفی بینی ایجاد می گردند. این خطوط بطور معمول به شکل مایل بر روی کناره های بینی پل بینی مشاهده می شوند، خطوط عرضی ریشه بینی بیش از آنکه مربوط به انقباض عضله نازالیس باشد، ناشی از انقباض عضله Procerus هنگام اخم کردن می باشد.
عضلات هدف: هدف از تزریق توکسین بوتولینوم در رفع خطوط خرگوشی بینی عضله نازالیس می باشد.
عملکرد عضلات: انقباض عضله نازالیس کناره های بینی را به سمت داخل و بالا کشیده و منجر به بروز خطوط می گردد. در برخی افراد این امر سبب ایجاد خطوط ظریف در بخش داخلی زیر چشم نیز می گردد.
عضلاتی که باید از آنها اجتناب گردد: عضله بالا برنده لب فوقانی و پره بینی که در سطح خارجی عضله نازالیس قرار دارد نیز می تواند در ایجاد خطوط خرگوشی دخیل باشد. عمل اصلی این عضله بالا بردن لب بالا است و در نتیجه همانند سایر عضلات بالا برنده لب فوقانی می بایست در هنگام درمان خطوط خرگوشی از آن اجتناب گردد. سایر عضلات لب فوقانی که باید از آنها اجتناب گردد بترتیب قرارگیری از داخل به خارج عبارتند از: عضله بالابرنده لب فوقانی، عضله زایگوماتیک مینور و عضله زایگوماتیک ماژور.
ارزیابی بیمار
انقباض همزمان عضلات نازالیس، گلابلایی و / یا اوربیکولاریس اکولی بررسی می شود.
در بیمارانی که خطوط خرگوشی در آنها بدنبال سایر تغییرات چهره ایجاد می گردد از تزریق همزمان توکسین بوتولینوم در سایر نواحی صورت نیز علاوه بر خطوط خرگوشی بهره می برند.
ایجاد انقباض در عضلات هدف درمان
- از بیمار بخواهید تغییر چهره زیر انجام دهد:
- تصور کنید بوی بد و زننده ای به مشامتان خورده است.
هدف درمان: مهار کامل عضله نازالیس
رقیق سازی بوتاکس
- 100 واحد از پودر بوتاکس را با 4 سی سی از سالین استریل فاقد ماده نگهدارنده رقیق نمایید.
- ترکیبات مختلف توکسین بوتولینوم قابل تبدیل به یکدیگر و معادل سازی نیستند و تمامی مقادیر مرجع در این مقاله در مورد Onabotulinum toxin A (OBTX) اختصاصا اشاره به نام تجاری Botox دارد.
دوز شروع
مردان و زنان: 5-2.5 واحد از OBTX
بی حسی
در اکثر بیماران نیازی به بی حسی نیست اما در صورت نیاز ممکن است از کیسه یخ استفاده شود.
تجهیزات درمانی
- تجهیزات کلی مربوط به تزریق.
- بوتاکس زیبایی رقیق سازی شده.
- سر سوزن 0.5 اینچی 30gauge.
پروسیجر تزریق خطوط خرگوشی بینی
- تزریق ها را در ناحیه ایمن (Safety Zone) خطوط خرگوشی انجام دهید. ناحیه ایمن یک منطقه لوزی شکل است که راس فوقانی لوزی در nasion (نقطه ای از بینی که دارای حداقل برجستگی به سمت جلو است و بین دوکانتوس داخلی چشم قرار دارد) و راس تحتانی آن زیر میانه مسیر بین nasion و نوک بینی قرار دارد. رئوس جانبی لوزی در طول خطی هستند که nasion را به پره بینی (ala) متصل می کند. خط nasion-ala از لبه پره بینی در سمت پایین شروع شده و در بالا با خطی که دوکانتوس داخلی را به هم متصل می کند تلاقی می کند.
- در درمان خطوط خرگوشی تزریق توکسین بوتولینوم به شکل داخل عضلانی انجام می شود.
- تزریق در خارج ناحیه ایمن ممکن است عضله بالا برنده لب فوقانی و پره بینی را درگیر ساخته و منجر به افتادگی (پتوز) پلک فوقانی شود.
- تزریق در بالا و خارج ناحیه ایمن ممکن است بخش پلکی داخلی عضله اوربیکولاریس اکولی را درگیر ساخته و در نتیجه تخلیه اشک دچار مشکل گردیده و فرد مبتلا به اپی فورا (اشک ریزش بیش از حد) گردد.
- تزریق در بالای منطقه ایمن ممکن است عضله Procerus را درگیر کند و در نتیجه عضله نازالیس مورد تزریق قرار نگیرد.
روش تزریق
- پشت صندلی بیمار را تا زاویه 60 درجه بخوابانید.
- ناحیه ایمن خطوط خرگوشی را مشخص کنید.
- محل عضله نازالیس را با درخواست از بیمار مبنی بر انقباض عضله با استفاده از نوع تغییر چهره ای که پیش از این ذکر شده مشخص کنید.
- نقاط تزریق را تعیین کنید.
- از یخ برای بی حسی استفاده کنید.
- پوست ناحیه تزریق را با الکل تمیز نموده و اجازه بدهید تا خشک شود.
- پزشک در سمتی از بیمار قرار است تزریق در آن سمت صورت گیرد، قرار می گیرد.
- در حالی که عضله در وضعیت انقباض است سوزن را درست در سمت داخل خط nasion-ala که در جدار خارجی بینی قرار گرفته است و در داخل منطقه ایمن وارد کنید. سوزن را به سمت دیواره های جانبی بینی بگیرید و آن را به شکل زیر درمی وارد نموده و 1.25 واحد از OBTX را تزریق کنید.
- تزریق بالا را در دیواره جانبی سمت مقابل بینی هم انجام دهید.
- نقطه تزریق سوم در روی (دور سوم) بینی است. وضعیت خود را به قدام بیمار تغییر دهید. در حالی که عضله در وضعیت انقباض است از سمت پایین سوزن را به طرف دور سوم وارد بینی نموده و 1.25 واحد از OBTX را تزریق کنید.
- برجستگی ناشی از تزریق را به سمت داخل فشار دهید.
نتایج
کاهش خطوط خرگوشی: بطور رایج 3 روز پس از تزریق توکسین بوتولینوم مشاهده می شود. حداکثر میزان اثر آن 2 هفته بعد است.
طول مدت اثر و فواصل تزریق
- عملکرد عضله در نواحی درمانی بتدریج در عرض 4-3 ماه پس از تزریق توکسین بوتولینوم برمیگردد.
- زمانی که انقباض عضله نازالیس مجددا مشاهده شد، پس از برگشتن به نمای قبل از تزریق، می بایست تزریق بعدی توکسین بوتولینوم در خطوط خرگوشی انجام شود.
پیگیری و درمان
بیماران 2 هفته پس از توکسین بوتولینوم جهت ارزیابی کاهش خطوط خرگوشی مورد معاینه قرار گیرند. در صورتی که همچنان خطوط خرگوشی باقی مانده باشند علل زیر را بررسی کنید:
تداوم انقباض عضله نازالیس: در برخی بیماران ممکن است توده عضلانی عضله مزبور در نواحی درمانی بیش از حد انتظار باشد، در این صورت جهت دستیابی به نتایج مطلوب نیاز به دوز بیشتری از توکسین بوتولینوم می باشد. تداوم انقباض عضله را می توان در یک پروسیجر تزریق مجدد 2.5 – 1.25 واحدی از OBTX (بسته به درجه فعالیت باقی مانده عضله) برطرف نمود.
خطوط استاتیک: در صورت وجود خطوط استاتیک بیماران ممکن است جهت قابل مشاهده بودن نتایج نیاز به تزریقات متعدد متوالی داشته باشند.
عوارض تزریق خطوط خرگوشی بینی و درمان
- عوارض کلی مربوط به تزریق
- افتادگی لب همراه با غیرقرینگی خنده ناشی از آن
- اپی فورا (اشک ریزش بیش از حد)
- دیپلویی (دوبینی)
اکثر عوارض ناشی از درمان خطوط خرگوشی زمانی رخ می دهند که تزریق در خارج از جداره های کناری بینی صورت گیرد. (مانند تزریق توکسین بوتولینوم در عضلات بالابرنده لب) – طیف این عوارض از افتادگی خفیف لب و غیرقرینگی خنده بدلیل درگیری عضله بالا برنده لب بالا و پره بینی تا عوارض جدی تر همراه با اختلال عملکردی و در نتیجه نارسایی عملکردی دهان مثل آبریزش دهانی، صحبت کردن مختل و ناتوانی در بلع یا نوشیدن مایعات به دلیل درگیری عضلات زایگوماتیک و بالابرنده لب فوقانی متفاوت هستند. اپی فورا (اشک ریزش بیش از حد) ممکن است ناشی از اختلال تخلیه اشک (بدلیل درگیری بخش پلکی داخلی عضله اوربیکولاریس اکولی) رخ دهد. با تزریق در نزدیکی ناحیه کانتوس خارجی و انتشار توکسین به عضلات خارج چشمی ممکن است دوبینی رخ دهد.
برای اکثر این عوارض هیچگونه درمان اصلاحی وجود ندارد. گرچه اکثر آنها به شکل خود به خودی پس از رفع اثر توکسین بوتولینوم بهبود می یابند. در صورت بروز هر یک از این عوارض مشاوره با چشم پزشک توصیه می شود تا از آسیب قرنیه و سایر مشکلات چشمی جلوگیری شود.
درمان ترکیبی زیبایی و به حداکثر رساندن نتایج
درمان خطوط خرگوشی از طریق تزریق توکسین بوتولینوم اغلب همزمان با تزریق در خطوط اخم و پنجه کلاغی انجام می گیرد.