رفع چین و چروک چانه ای با بوتاکس
بدنبال انقباض عضله منتالیس (چانه ای) حالت چین خوردگی یا سنگفرشی پیدا کرده و چین چانه ای دینامیک ایجاد می گردد. تزریق توکسین بوتولینوم با مهار انقباض عضله سبب صاف شدن سطح چانه و کاهش چین چانه ای می گردد.
موارد انجام (اندیکاسیون)
چانه چروکیده یا سنگفرشی
آناتومی چین چانه ای
چروک ها: چین چانه ای یا چین لبی چانه ای (Labiomental) یک خط عرضی است که در زیر لب تحتانی قرار دارد. عضله منتالیس دارای اتصالات متعدد به پوست چانه بوده و انقباض آن سبب چین خوردن و تغییر شکل ظاهری چانه می گردد. حالاتی که تحت عناوینی همچون نمای پوست پرتقالی، هسته هلویی و چروک خورده اطلاق می گردد.
عضلات هدف: هدف از تزریق توکسین بوتولینوم عضله منتالیس است که یک عضله عمقی و دو قسمتی است. گرچه بدلیل اتصالات سطحی پوستی توکسین بوتولینوم به شکل سطحی تزریق می گردد.
عضلاتی که باید از آنها اجتناب گردد: عضله پایین برنده لب تحتانی که بخش مرکزی لب را پایین می برد در خارج عضله منتالیس قرار گرفته و در هنگام درمان ناحیه چانه باید از آن پرهیز گردد. عضله اوربیکولاریس اوریس (گرد دهانی) در بالا عضله منتالیس واقع شده و از این عضله نیز در هنگام درمان ناحیه چانه باید پرهیز گردد.
ارزیابی بیمار
شرح حال اجتماعی شامل شغل/فعالیت هایی که نیاز به عملکرد بی نقص دهانی دارند (مثل نوازنده های سازهای بادی، بازیگران، خوانندگان و سخنرانان محافل عمومی) اخذ می گردد.
ایجاد انقباض در عضلات تحت درمان
از بیمار بخواهید تغییر چهره زیر را انجام دهد:
- لب پایین خود را به بیرون برگرداند. (آویزان کند) (حالت لب ورچیدن)
هدف درمانی
مهار نسبی عضله منتالیس
رقیق سازی بوتاکس
- 100 واحد از پودر بوتاکس را با 4 سی سی از سالین استریل فاقد ماده نگهدارنده جهت تزریق رقیق نمایید.
- ترکیبات مختلف توکسین بوتولینوم قابل تبدیل به یکدیگر و معادل سازی نیستند و تمامی مقادیر مرجع در این مقاله در مورد Onabotulinum toxin A (OBTX) اختصاصا اشاره به نام تجاری Botox دارد.
دوز شروع
مردان و زنان: دوز کلی (دوطرفه) 5 واحد از OBTX
بی حسی
در اکثر بیماران نیازی به بی حسی نیست اما در صورت نیاز ممکن است از کیسه یخ استفاده شود.
تجهیزات درمان
- تجهیزات کلی مربوط به تزریق
- بوتاکس زیبایی رقیق شده
- سر سوزن 0.5 اینچی 30gauge
مرور پروسیجر تزریق در چین خوردگی چانه
تزریق ها در ناحیه ایمن (Safety Zone) چانه انجام دهید. محیط چانه در هنگام استراحت تعیین می گردد. بالاترین نقطه آن در چین چانه ای قرار دارد. ناحیه ایمن دست کم 1 سانتیمتر داخل محیط چانه و در فاصله 2 سانتیمتر از لبه مندیبل قرار دارد.
دو روش تزریق بسته به شکل چانه بطور رایج در درمان چانه بکار می رود.
- روش تک تزریق که در آن یک تزریق در سمت داخل در چانه های باریک یا گرد بکار می رود.
- روش دو تزریقی ک یک نقطه تزریق در هر سمت خط وسط در چانه های باریک پهن، مربعی یا شکافدار بکار می رود.
توکسین بوتولینوم در درمان چروک های چانه ای و چین چانه ای به شکل زیر درمی یا داخل عضلانی سطحی تزریق می گردد.
برخی بیماران هنگام بیرون بردن لب پایین (ورچیدن لب) علاوه بر عضله منتالیس از عضلات دیگری همچون عضله پایین برنده گوشه دهان و پایین برنده لب پایین نیز استفاده می کنند که در نتیجه لبه های عضله منتالیس را محو نموده و بنابراین به شکل کاذب نمای چانه پهن و مربعی را ایجاد می کنند. اگر حدود عضله منتالیس ناواضح است از روش تک تزریقی استفاده کنید تا خطر تزریق در قسمت خارج منطقه ایمن کاهش یابد.
تزریق در خارج منطقه ایمن ممکن است عضله پایین برنده لب پایین را درگیر ساخته و منجر به قرینگی لب (بالا رفتن در سمت درگیر) شود.
تزریق در بالای ناحیه ایمن ممکن است عضله اوربیکولاریس اوریس را درگیر ساخته و نتیجه اختلال عملکرد دهان رخ دهد.
روش تزریق
- پشت صندلی بیمار را تا زاویه 60 درجه بخوابانید.
- ناحیه ایمن چانه را شناسایی کنید.
- با درخواست از بیمار مبنی بر انقباض عضله با استفاده از تغییر چهره ای که پیش از این ذکر شد محل عضله منتالیس را مشخص کنید.
- براساس شکل چانه روش تک تزریقی یا دو تزریقی را انتخاب کنید.
- از یخ برای بی حسی استفاده کنید.
- پوست ناحیه تزریق را با الکل تمیز نموده و اجازه بدهید تا خشک شود.
- پزشک در قدام بیمار می نشیند.
- روش تک تزریقی: در حالی که عضله منتالیس در حالت انقباض می باشد سوزن را درست از لبه مندیبل در خط وسط وارد ناحیه ایمن کنید. سوزن را به سمت لب گرفته و دست کم 2 سانتیمتر زیر حاشیه ورمیلیون برسد. سپس 5 واحد از OBTX با فشار آهسته بر پیستون تزریق کنید.
- روش دو تزریقی: در حالی که عضله منتالیس در وضعیت انقباض می باشد سوزن را در خارج خط وسط درست در بالای لبه مندیبل وارد منطقه ایمن کنید. سوزن را به سمت لب گرفته و آن را در یک مسیر خطی آنقدر به جلو ببرید تا نوک سوزن به برجستگی چانه ای دست کم 2 سانتیمتر زیر حاشیه ورمیلیون برسد. سپس 2.5 واحد از OBTX را در حالی که سوزن را به آهستگی بیرون می کشید با فشار آهسته برپیستون تزریق کنید. تزریق بالا را برای سمت مقابل چانه با فاصله مساوی از خط وسط انجام دهید.
- ناحیه تزریق را محکم به سمت پایین تحت فشار قرار دهید.
نتایج
صاف شدن چانه و کاهش چین چانه ای دینامیک 2 هفته پس تزریق توکسین بوتولینوم قابل مشاهده است. انقباض عضله منتالیس در بیمار با چانه باریک و گرد قبل و 2 هفته پس از تزریق توکسین بوتولینوم با استفاده از روش تک تزریقی است. انقباض عضله منتالیس در بیمار با چانه پهن تر و مربعی و 2 هفته پس از تزریق توکسین بوتولینوم با استفاده روش دو تزریقی است. توجه کنید که بیمار در هنگام بیرون دادن لب تحتانی از عضله پایین برنده گوشه لب نیز استفاده کرده و در نتیجه پس از درمان عضله منتالیس این عضله همچنان فعال است. زمانی که بیمار خواسته می شود که تغییرات قبل و بعد درمان را در هنگام حرکات دینامیک ارزیابی کند بیشتر متوجه تغییرات می گردد.
عدم یا حداقل اختلال عمکلرد دهانی: در شرایط مطلوب فعالیت هایی همچون خوردن، نوشیدن و صحبت کردن می بایست دست نخورده بمانند.
طول مدت اثر و فواصل تزریق
- عملکرد عضله در نواحی درمانی بتدریج در عرض 3-2 ماه پس از تزریق توکسین بوتولینوم برمیگردد.
- زمانی که عملکرد عضله منتالیس برگشت نمود تزریق مجدد توکسین بوتولینوم توصیه می گردد.
پیگیری و درمان
بیماران 2 هفته پس از تزریق توکسین بوتولینوم جهت ارزیابی تضعیف عضله منتالیس و بررسی عملکرد دهانی مورد معاینه قرار می گیرند. اگر چروک خوردگی و نمای سنگفرشی چانه همچنان وجود داشته باشد علل زیر را بررسی کنید:
پایدار ماندن چروک های چانه ای /و چین چانه ای دینامیک: در شرایط مختصری از عملکرد منتالیس می بایست باقی بماند که به صورت چروک خوردگی مختصر یا ایجاد نمای سنگفرشی اندک و تشکیل چین چانه ای مشاهده می شود.
اگر چروک خوردگی پس از تزریق قابل توجه بود و سطح چانه نسبت به قبل درمان به میزان اندکی صاف شده بود. ممکن است جهت دستیابی به نتایج مطلوب نیاز به تزریق توکسین بوتولینوم بیشتر باشد. یک تزریق مجدد 2.5 واحدی یا کمتر از OBTX با استفاده از همان روش شرح داده شده در قبل ممکن است انجام شود. 2 هفته پس از تزریق توکسین بوتولینوم جهت تزریق در عضله منتالیس از طریق اضافه کردن دوز اولیه به دوز تک تزریق مجدد حاصل می گردد. در نتیجه در تزریق بعدی بیمار جهت رفع چین های چانه ای حدود 3-2 ماه بعد از ابتدا از این دوز استفاده کنید.
خطوط استاتیک چانه ای: وجود چین چانه ای استاتیک که در حالت استراحت نیز مشاهده می شود ممکن است با تزریق های متعدد متوالی بهتر شود. اغلب جهت دستیابی به بهبود قابل توجه نیاز به درمان ترکیبی است.
عوارض بوتاکس چانه ای و درمان آن
- عوارض کلی مربوط به تزریق
- غیر قرینگی لب یا تغییر در شکل لب
- اختلال عملکرد دهان و متعاقب آن آبریزش در دهان و اختلال در بستن دهان، خوردن و آشامیدن.
غیرقرینگی لب یا تغییر شکل لب ممکن است در اثر تزریق در خارج ناحیه ایمن یا انتشار توکسین بوتولینوم به عضله پایین برنده لب پایین رخ دهد. عملکرد عضله پایین برنده لب تحتانی پایین آوردن بخش مرکزی لب است و در نتیجه شل شدن این عضله متعاقب تزریق توکسین بوتولینوم منجر به بالا رفتن لب می شود. این اثر معمولا خودبخود در عرض 4-2 هفته رفع می شود. غیرقرینگی لب ناشی از تزریق در عضله پایین برنده لب تحتانی قابل توجه نباشد انتظار و تحت نظر گرفتن بیمار رفع خودبخودی اثر توکسین بوتولینوم توصیه می شود.
اختلال عملکرد دهانی یک عارضه شدید و نادر است که ممکن است سبب آبریزش از دهان و اختلال در بستن دهان، خوردن و آشامیدن شود. تزریق خیلی نزدیک به لب ممکن است عضله اوربیکولاریس اوریس را که جهت کفایت عملکرد دهانی ضروری است درگیر سازد. بی حرکت سازی کامل عضله منتالیس با دوز بیش از حد بالای توکسین بوتولینوم نیز ممکن است به علت ناتوانی در بالا بردن لب تحتانی سبب اختلال عملکرد دهانی شود. هیچ درمان اصلاحی برای این عوارض وجود نداشته و پس از رفع اثر توکسین پس از 3-2 ماه خود بخود رفع می شوند.
تزریق توکسین بوتولینوم در نواحی مختلف نیمه تحتانی صورت
نیمه تحتانی صورت یک منطقه با فعالیت بالا است مسئوول صحبت کردن، خوردن و آشامیدن است. در نتیجه توصیه می شود که در درمان این ناحیه از یک رویکرد محافظه کارانه به صورت تزریق چرخشی استفاده کنید به گونه ای که در زمان واحد تزریق توکسین بوتولینوم را تنها در یک منطقه انجام دهید.
درمان ترکیبی زیبایی و به حداکثر رساندن نتایج
چین چانه ای استاتیک: چین چانه ای استاتیک به خوبی به درمان ترکیبی تزریق توکسین بوتولینوم در عضله منتالیس و تزریق فیلردرمی در چین چانه ای پاسخ می دهد.