بررسی چرخه رشد مو و علت ریزش مو
در این مقاله سعی بر آن شده در مورد بررسی چرخه رشد مو و علت ریزش مو صحبت کنیم با ما همراه باشید ….
ریزش مو (آلوپسی)
مو از ضمائم پوست محسوب می شود .موها سلول های اپیتلیالی کراتینیزه شده و متصل به پروتئین هستند که رشد دوره ای دارند .مو
عملکرد حیاتی برای انسان ندارد اما نقش روانی آن بسیار مهم است . موی انسان نقش مهمی در ایجاد تصویر فردی ایفا می کند. موی
سالم حس سلامت ، سرزندگی و جوانی را به انسان منتقل می کند مو محصول کراتینه فولیکول های مو است و یک ساختار تیوب
مانند وپیوسته دارد . فولیکول ها در قسمت درم قرار داشته و فولیکول های بلند تر ممکن است به زیر جلد نیز برسند . فیبر مو از سه
لایه کوتیکول ، کورتکس و مدوال تشکیل شده است .
چرخه ی رشد مو
مو یک نوع اصلاح شده از کراتین است و توسط ماتریکس مو که معادل اپیدرم است ، تولید می شود . انواع مختلف مو از فولیکول های
مختلف رشد می کنند که می توانند در سنین مختلف و یا تحت تاثیر هورمون ها تغییر کند . سه نوع مو در بدن انسان رشد می کند
موی Lanugo : یک نوع موی طویل و ابریشمی بوده که جنین را در رحم مادر پوشش می دهد و به طور معمول قبل از تولد می ریزد
موی Vellus : که کل بدن ( به جز کف دست ها و پا ها ) را پوشش می دهد و کوتاه و غیر رنگدانه ای است .
موی ترمینال : که تا زمان بلوغ محدود به ابرو ، مژه و پوست سر است . به دنبال بلوغ ، مو های ترمینال ثانویه در زیر بغل ناحیه تناسلی
و قفسه ی سینه در مردان در پاسخ به اندروژن ساخته می شود . این مو ها درشت تر ، تیره تر و بلند تر از موی vellus هستند .
فولیکول مو در میان ساختار های اپیدرمی منحصر به فرد بوده و دارای سه فاز رشد است :
1) آناژن – فاز رشد فعال ، که به طور معمول بسته به عوامل ژنتیکی از پیش تعیین شده هزار روز طول می کشد
2) کاتاژن – فاز توقف رشد که در حدود 10 روز است
3) تلوژن – فاز استراحت که 100 روز است
پوست فرق سر یک فرد عادی حدود 100هزار فولیکول مو دارد ،که 85 % این موها در فاز آناژن ،5 %موها در فاز کاتاژن و 10 % در فاز
تالوژن هستند .اگر تنها 1 %موهایی که در فاز تالوژن هستند در آخرین روز این فاز در نظر گرفته شود .به طور متوسط روزانه 50 تا
100 مو می ریزد.
عوامل مختلفی می توانند روی چرخه رشد مو اثر کنند و باعث شوند تعداد فولیکول ها در هر فاز با مدت زمان هر فاز تغییر کند.
هنگامی که تعداد قابل توجه ی از فولیکول های فاز آناژن وارد فاز تالوژن شوند.ریزش مو پس از گذشت سه ماه آغاز خواهد شد.بنابراین
مشکل ریزش مو زمانی آغاز می شود که موهای ریزش یافته بیشتر و سریع تر از موهای رویش یافته جدید باشد و یا رشد موهای جدید
ضعیف شود در این حالت بعد از مدتی از تعداد کل موها کاسته شده و فرد متوجه کاهش حجم موهایش می شود.
اپیدمیولوژی و فیزیوپاتولوژی
ریزش مو یک مشکل شایع است که در 50 درصد از مردان و زنان در طول زندگی گزارش می شود . این مشکل در هر نقطه ای از بدن
می تواند رخ دهد ، اما بروز آن در ناحیه ی پوست سر باعث ایجاد نگرانی از جنبه ی زیبایی و روانی در فرد می گردد .
ریزش موی ناشی از بیماری باید از ریزش موی طبیعی وابسته به سن افتراق داده شود . ریزش مو عموما به دودسته با و بدون اسکار طبقه
بندی می شود .
علل ریزش مو می تواند به طور گسترده به ریزش موی موضعی یا منتشر تقسیم شود . ریزش موی موضعی یک اختلال اساسی ثانوی
است که ممکن است باعث آلوپسی اسکار یا بدون اسکار گردد . آلوپسی موضعی بدون زخم معموال ناشی از کچلی سر یا آلوپسی آره آتا
است ، اگر چه ممکن است ، کچلی تکه ای نیز توسط آلوپسی کششی یا تریکوتیلومانیا ایجاد شود .اسکار آلوپسی نادر است و دارای
دالیل متعددی ، از جمله دیسکوئید لوپوس اریتماتوز است . ریزش موی منتشر را میتوان به روش های مختلفی طبقه بندی کرد که
شایع ترین آن ریزش موی تلوژن است و نازک شدن مو غالبا از الگوی ریزش موی مردانه یا زنانه ناشی می شود
انواع ریزش مو
انواع ریزش مو به شرح زیر می باشد …
ریزش موی موضعی ( آلوپسی آره آتا) :
آلوپسی آره آتا توسط مناطق تکه ای ریزش موی بدون اسکار که می توانند به یکدیگر متصل شوند ، مشخص می شود . زنان و مردان
به طور مساوی تحت تاثیر قرار می گیرند و با وجود اینکه می تواند در هر سنی رخ دهد ، در 30 تا 48 درصد از افراد قبل از سنین 20
سالگی رخ می دهد .
آلوپسی توتالیس:
از دست دادن تمام مو های سر است و آلوپسی یونیورسالیس اشاره به از دست دادن تمام مو در پوست سر و بدن دارد . آلوپسی
توتالیس و آلوپسی یونیورسالیس کمتر از آلوپسی آره آتا شایع بوده و 5/4 تا 30 درصد از تمام موارد آلوپسی را شامل میشوند . استعداد
ژنتیکی برای آلوپسی آره آتا به همراه یک الگوی وراثت پلی ژنیک وجود دارد . در اغلب مطالعات ، 20 تا 42 درصد افراد مبتال ، دارای
سابقه ی خانوادگی این بیماری هستند . بیوپسی پوست از مناطق آلوپسی لنفوسیت های متعددی را نشان دهد که از تئوری بیماری
خود ایمنی ، حمایت می کند آلوپسی می تواند با شرایط خود ایمنی مانند ویتیلیگو ،دیابت ، بیماری تیروئید ، آرتریت روماتوئید و
دیسکوئید لوپوس اریتماتوز همراه باشد . بیماران با سابقه آتوپی نیز در خطر افزایش یافته برای ابتلا به آلوپسی هستند .
بیماران مبتال به آلوپسی آره آتا به طور معمول تکه ها تاسی در پوست سر داشته که اغلب به سرعت و ناگهانی توسعه پیدا می کند .
در آلوپسی منتشر ، ریزش موی گسترده تری وجود دارد که اغلب مرتبط با پیر شدن مو است .
آلوپسی کششی:
یک فرم از ریزش مو نا خواسته مرتبط با عادات اجتماعی ، فرهنگی و استفاده از لوازم آرایشی و بهداشتی خاص است .
بیماران ( عمدتا زنان ) با استفاده از موی مصنوعی ، نوار های سر و یا رول های موجدار کننده در معرض خطر هستند . پیرایش مو از
جمله سفید کردند ، رنگ آمیزی و موج دار کردن نیز بیماران را در معرض خطر قرار می دهد ریزش مو معموال در منطقه ی جلوی سر
رخ می دهد . با از بین بردن عامل تنش زا و یا منبع کشش بر روی مو ، معموال مشکل بر طرف می شود و رشد مو به حالت عادی باز
می گردد .
تریکوتیلومانیا
یک اختلال وسواسی – روانی است که شامل کندن موی مکرر است . در کودکان رایج تر است ولی در بزرگسالان نیز گزارش شده است .
آلوپسی سیکاتریسیل :
آلوپسی سیکاتریسیل یا زخمی به ریزش دائم مو ناشی از تخریب فولیکول های مو توسط بیماری های التهابی و یا خود ایمنی اطلاق
می گردد .
ریزش موی کلی ( ریزش موی تلوژن )
هنگامی رخ می دهدکه تعداد زیادی از مو ها از فاز آناژن ( در حال رشد ) وارد فاز تلوژن (استراحت) شوند . این مو ها حدود سه ماه
بعد می ریزند . در شرایط عادی به طور متوسط 100 تار مو در هر روز می ریزد . ممکن است ریزش موی تلوژن توسط بیماری های
شدید ، عفونت ، جراحی ، رژیم های غذایی سخت ، استرس روانی ، زایمان ، اختالالت تیروئید ، کمبود آهن ، کم خونی یا دارو ها
تسریع گردد . پر کاری و کم کاری تیروئید میتواند باعث ریزش موی تلوژن شود که معموال زمانی که وضعیت تیروئید اصالح شده است
( به جزء در کم کاری تیروئید به مدت طوالنی ) قابل برگشت است .
دارو هایی که باعث ریزش موی تلوژن می گردند شامل عوامل ضد تیروئید ، هورمون ها ، دارو های ضد تشنج ، دارو های ضد انعقاد ،
مسدود کننده های رسپتورهای بتا ، مهار کننده های آنزیم تبدیل کننده ی آنژیوتانسین و لیتیوم هستند . بیماران مبتلا به ریزش موی
تلوژن معمولا با افزایش تعداد مو ها در برس موی سر خود و یا حمام و گاهی اوقات نازک شدن مو در پوست سر ، زیر بغل و مناطق
ناحیه ی تناسلی مواجه می شوند . در معاینه ، ریزش موی کلی با آزمون کشش مثبت مو وجود دارد . آزمون کشش مو توسط چنگ
زدن حدود 40 تا 60 تار مو بین انگشت شست و سبابه و با استفاده از کشش ثابت ( کمی کشش پوست سر ) همانطور که انگشتان
دستتان در طول مو سر میخورد ، انجام می شود به طور کلی ، تنها چند تار مو در فاز تلوژن را می توان در این روش جدا کرد . کمتر
از 10 درصد نرمال در نظر گرفته می شود ، در حالی که بیش تر از این مقدار نشان دهنده یک فرایند پاتولوژیک است . درمان ریزش
موی تلوژن در درجه ی اول شامل حذف عوامل اساسی تنش زا یا اصلاح شرایط تسریع کننده است .
ریزش موی آناژن :
از دست دادن ناگهانی 80 تا 90 درصد از مو های بدن ، زمانی که فاز آناژن (در حال رشد) متوقف شود ، است . عموما علت اصلی آن
دارو هستند .
الگوی زنانه ریزش مو:
تا 50 درصد از زنان الگوی زنانه ریزش مو را در طول عمر خود تجربه خواهند کرد. بررسی اختلالت هورمونی ، کمبود آهن ، بیماری
تیروئید و سفلیس ( علت نادر )باید در نظر گرفته شود . مینوکسیدیل 2 %تنها درمان پذیرفته شده توسط سازمان غذا و دارو آمریکا
برای درمان الگوی زنانه ریزش مو در افراد باال تر از 18 سال است. ممکن است حالت هایپر آندروژنیسم موفقیت درمان با مینوکسیدیل
را محدود سازد و در این زنان 100 تا 200 میلی گرم در روز اسپیر نوالکتون ممکن است سرعت ریزش مو را آهسته کند . زنان با
شواهدی از حالت هایپر آندروژنیسم می توانند از قرص های ضد بارداری ترکیبی حاوی پروژسترون های ضد اندروژنی مانند
دروسپیرنون بهره مند شوند و فیناستراید در زنان یائسه مبتلا به الگوی زنانه ی ریزش مو بی اثر است .
الگوی مردانه ی ریزش مو :
الگوی ریزش موی مردانه تا 50 %از تمام مردان سفید پوست بالای 50 سال را تحت تاثیر قرار می دهد . اگرچه برای زندگی تهدید کننده
نیست ، اما با اثرات روانی منفی از جمله اعتماد به نفس پایین ، افسردگی و نارضایتی به همراه دارد . دی هیدروتستوسترون ، اندروژن
مشتق شده از تستوسترون ، نقش کلیدی در الگوی ریزش موی مردانه بازی می کند و مردان با سطوح پایین DHT ریزش موی کمتری
دارند . مینوکسیدیل موضعی و فیناستراید خوراکی تنها درمان هایی هستند که توسط FDA برای الگوی ریزش موی مردانه در افراد
بالاتر از 18 سال مورد تایید می باشد .