مهمترین نواحی خطرناک اعصاب صورت
در درمان های زیبایی و ترمیمی صورت، مناطق خطرناک اعصاب صورت دارای اهمیت زیادی هستند که در صورت بروز آن عارضه ای است که باید از آن هراس داشت. در حالی که بیشتر انشعابات اعصاب صورت محافظت شده هستند و در عمق فاشیای عمقی گونه می باشند، در قسمت هایی از گونه تعدادی از آن ها سطحی شده و بیشتر در معرض آسیب و جراحت قرار دارند. این نواحی آسیب پذیر در محل اتصال بین کمپارتمان های چربی صورت بوده و با استفاده از انشعابات اعصاب موجود در لایه زیر SMAS بین فاشیای سطحی و عمقی مشخص می شوند. معین کردن لایه برش در هنگام تشریح نواحی آسیب پذیر، فاکتور بسیار مهمی در جلوگیری از بروز آسیب های ناخواسته به اعصاب حرکتی می باشد.
نکات کلیدی مناطق خطرناک اعصاب صورت
- بافت نرم صورت در لایه های متحدالمرکزی سازمان يافته است
- عامل کلیدی در اجتناب از آسیب رسانی به اعصاب صورت تشخیص عینی صفحه برش و رابطه آن با صفجه اعصاب صورت است، تا زمانی که لایه برش در سطح یا عمق صفحه اعصاب صورت باشد، انشعابات اعصاب حرکتی صورت اسیب نخواهند دید
- ضخامت و ظاهر لایه های مختلف صورت از فردی به فردی دیگر متفاوت است، اما از نظر آناتومیک نحوه چیدمان و سازماندهی این لایه ها یکسان و ثابت خواهد بود (اگرچه ممکن است به دلیل بروز اسکار، تشخیص دقیق لایه مورد نظر در بیمارانی که در ناحیه صورت دوباره جراحی می شوند مشکل باشد)
- جایگاه اعصاب صورت در رابطه با این لایه های آناتومیک یکسان میباشد. تشخیص دقیق صفحه برش (حتی اگر لایه مورد نظر واضح نباشد، نازک باشد یا تشریح آن سخت باشد). عامل اصلی در جلوگیری از آسیب رسانی به اعصاب صورت می باشد.
- در بعضی از نواحی صورت، انشعابات اعصاب صورت به فاشیای عمقی نفوذ کرده و پیش از اعصاب رسانی به عضلات میمتیک، در لایه بين فاشیای سطحی و عمقی قرار می گیرد. در قسمت هایی که این اعصاب صورت در سطح لایه بین فاشیای سطحی و عمقی قرار گرفته اند (به جای آن که در عمق فاشیای عمقی باشند) نواحی آسیب پذیر – نواحي خطرناک یا Danger Zone – نامیده می شوند، چرا که اگر در این نواحی، پرش در عمق SMAS صورت گیرد و در حین برش بافت زیر جلدی، اعصاب حرکتی صورت آسیب خواهند دید.
- ممكن است در برش زیر جلدی یا زیر SMAS اعصاب صورت آسیب ببینند. اگر به اعصاب صورت به خوبی مشخص شود و تا قبل از آن دست نخورده باشد، می توان آن را به هر دو صورت تشریح کرد.
فلج اعصاب صورت
فلج اعصاب صورت یک حالت پزشکی است که در آن عضلات و اعصاب صورت تحت تأثیر قرار می گیرند و باعث می شود که صورت فرد به شکل نامتعادلی تغییر کند. این حالت معمولاً به دلیل آسیب دیدن عصب صورت (عصب فاسیال) ایجاد می شود و ممکن است به دلیل بیماری، ضربه، آسیب یا عفونت باشد. در این مقاله، به بررسی علائم، علت، تشخیص و درمان فلج اعصاب صورت پرداخته خواهد شد.
علائم فلج اعصاب صورت:
علائم فلج اعصاب صورت ممکن است در هر شخص متفاوت باشد، اما علایم رایج شامل موارد زیر می باشد:
- تغییر در قدرت و حرکت عضلات صورت
- کاهش تعریق در ناحیه صورت
- سردی در ناحیه صورت
- تغییر در حساسیت پوست صورت
- کاهش توانایی بلعیدن و صحبت کردن
- سر درد
- گوشتی شدن صورت در ناحیه اطراف چشم، دهان و گوش
علت فلج اعصاب صورت:
علت فلج اعصاب صورت به دلیل آسیب دیدن عصب فاسیال است. این عصب از مغز به سمت صورت می رود و مسئول کنترل حرکات و حساسیت در ناحیه صورت است. علل فلج اعصاب صورت شامل موارد زیر می باشد:
- بیماری لایم (بیماری انتقال دهنده پشه)
- بیماری منینگیت (التهاب پوشش مغز و نخاع)
- ضربه یا آسیب به سر
- عفونت در ناحیه صورت
- بیماری بلفاروپلاستی (ضعف عضلات چشم)
- بیماری گواتر (افزایش حجم تیروئید)
درمان فلج اعصاب صورت
درمان فلج اعصاب صورت به دلیل علت بستگی دارد. در برخی موارد، فلج اعصاب صورت به طور خودبخود بهبود می یابد، اما در برخی موارد نیاز به درمان دارد. درمان شامل موارد زیر می باشد:
- داروهای ضد التهاب: در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای ضد التهاب را به عنوان درمان فلج اعصاب صورت تجویز کند.
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپی ممکن است به عنوان درمان فلج اعصاب صورت مفید باشد. تمرینات مختلفی برای تقویت عضلات و بهبود حرکت وجود دارد.
- درمان عفونت: در صورتی که فلج اعصاب صورت ناشی از عفونت باشد، درمان عفونت ممکن است به عنوان درمان فلج اعصاب صورت مفید باشد.
- جراحی: در برخی موارد، پزشک ممکن است به عنوان درمان فلج اعصاب صورت، جراحی را تجویز کند. جراحی ممکن است شامل تعمیر عصب فاسیال یا اصلاح بیماری مربوطه باشد.
ملاحظات ایمنی در مناطق خطرناک اعصاب صورت
- استفاده از ترانس ایلومیناسیون در برش زیرجلدی فلپ به تشخیص و تعیین دقیق لایه برش کمک می کند
- تشریح زیرجلدی به صورت برش از سطح SMAS انجام می شود. اگر آناتومی بافت زیرجلدی نامشخص و تشخیص عینی آن دشوار است، می بایست پیش از نواحی سخت، برش را از قسمت هایی که به راحتی مشخص نشده اند آغاز کرد.
- زمانی که پرش در عمق SMAS انجام می شود، باید نواحی تحت SMAS و فاشیای عمقی مشخص شده و برش SMAS در سطح فاشیای عمقی صورت گیرد. صفحه اعصاب صورت در نواحی گونه در عمق فاشیای عمقی مي باشد.
آناتومی اعصاب صورت
آناتومی نواحی مرتبط به سه بخش 1. انشعابات (فرونتال) 2. شاخه زایگوماتیک 3. انشعاب اعصاب مارژینال و گردنی
انشعابات (فرونتال)
- پس از خروج از پاروتید، شاخه فرونتال بر روی پری اوستئوم قوس زایگوماتیک قرار می گیرد.
- در قسمت فوقانی قوس زایگوماتیک، انشعابات فرونتال در لایه بین SMAS (فاشیای تمپروپریتال/ گیجگاهی-آهیانه ای) و عمق فاشیای گیجگاهی که در بافت چربی تحت SMAS قرار دارد، حرکت می کند.
- با حرکت به نواحی گیجگاهی و رسیدن به پیشانی – جایی که به عضلات میمتیک عصب رسانی می شود – شاخه فرونتال بیشتر به سمت سطح حرکت می کند.
- زمانی که انشعابات اعصاب فرونتال به پیشانی می رسند دقیقا در عمق SMAS قرار می گیرند، برش در عمق SMAS این نواحی می تواند باعث آسیب به اعصاب حرکتی شود
شاخه زایگوماتیک
- شاخه اعصاب زایگوماتیک زمانی که از پاروتید خارج می شود در عمق فاشیای عمقی قرار گرفته و روی ماستر را می پوشاند.
- به طور معمول زمانی که این شاخه به عضله زایگوماتیکوس ماژور می رسد، در عمق فاشیای عمقی نفوذ کرده و درست در قسمت جانبی خلفی برجستگی گونه در لایه میان فاشیای سطحی و عمقی قرار می گیرد.
- از آن جا که در قسمت جانبی برجستگی گونه لیگامنت های زایگوماتیک، ماستریک فوقانی و پرفوراتور های سرخرگ عرضی صورت عبور می کنند، برش زیر جلدی این ناحیه فیبروزه و پر خون است.
- به همین دلیل تشخیص دقیق لایه برش دشوار می باشد.
- از آن جا که انشعابات اعصاب زایگوماتیک در سطح این ناحیه قرار دارند، انجام برش ناآگاهانه رد این قسمت می تواند باعث آسیب به اعصاب حرکتی و در نتیجه تضعیف حرکات لب بالا شود.
- در این قسمت از گونه تشخیص دقیق لایه مورد نظر از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است و معمولا بهتر است تشریح از گونه (هم فوقانی و هم تحتانی) – که کمتر فیبروزه هستند – آغاز گردد تا پیش از برش نواحی خطر ساز، لایه مورد نظر به دقت مشخص شود.
انشعاب اعصاب مارژینال و گردنی
- شاخه اعصاب گردنی از دم پاروتید خارج شده و تقریبا در لایه بين فاشیای سطحی و عمقی قرار گرفنه است.
- قبل از عصب رسانی به عضله پلاتيسما، این شاخه به صورت قرضی از پایین گونه در عمق SMAS و پلاتیسما عبور می کند.
- شاخه گردنی در محل اتصال زاویه فکی و قسمت گودال (دمی) لیگامنت ماستریک، در آسیب پذیرترین نقطه قرار دارد.
- قسمت گودال لیگامنت های ماستریک شامل فیبرهای قوی تری بوده و معمولا ارتباط محکمی را بین پوست و پایین گونه، بالاتيسما و بری اوستئوم تشکیل می دهند و در نتیجه این چسبندگی در امتداد زاویه فکی، قسمت گودال ماستر به عنوان ناحیه خطر شناخته می شود، به همین دلیل برش نا آگاهانه در عمق پلاتيسما منجر به آسیب به اعصاب گردنی می شود.
- كليد اصلی در بی خطر بودن برش هایی که از گونه به گردن امتداد دارد. تشخیص دقیق لایه مورد نظر است حد برش باید در سطح عضله پلاتيسما باشد.
- شاخه مارژینال از دم پاروتید خارج شده و در عمق فاشیای عملی قرار گرفته و معمولا با چربی تحت SMAS پوشیده می شود
- انشعابات اعصاب مارژینال در طول عروق و وریدهای صورت تا زمانی که به عضلات پایین برنده لب پایین می رسند، هم چنان در عمق فاشیای عمقی قرار دارند.
- در نتیجه عمیق بودن شاخه اعصاب مارژینال که از گونه عبور می کنند، معمولا در برش های زیر جلدی آسیبی آنها وارد نمی شود.
- در برش های تحت SMAS، اگر برش به صورت قدامی به سمت عروق و وریدهای صورت انجام شود، احتمال آسیب به شاخه اعصاب مارژینال بیشتر است (که برای آزادسازی SMAS کافی نمی باشد)
- در این قسمت، لیگامنت های گودال ماستریک متراکم بوده و صفحه دقيق برش به خوبی مشخص نخواهد بود.
- آزاد کردن درست SMAS در قدام دم پاروتید و استفاده از روش تشریح بلانت زمانی که SMAS از دم پاروتید جدا می شود، از شاخه زیرین اعصاب مارژینال محافظت می کند
نکات تکنیکی آناتومی مناطق خطرناک اعصاب صورت
- لایه برش را به دقت شناسایی و رابطه آن با صفحه اعصاب صورت را مشخص کنید.
- باید در هنگام برش در قسمت های مجاور نواحی آسیب پذیر دقت زیادی داشته باشید؛ تنها زمانی می توانید بر روی این مناطق برشی ایجاد کنید که لایه برش مورد نظر را شناسایی کرده باشید. اگر نواحی مورد نظر به خوبی قابل تشخیص نبودند، ابتدا بر روی نواحی مشخص کار کرده و سپس به قسمت هایی باز گردید که آناتومی نامعلومی
دارند. در این شرایط، فاکتور اصلی برای موفقیت، صبر و شکیبایی تا تشخیص دقیق لایه مورد نظر می باشد. - ظاهر SMAS (فاشیای سطحی) را در هنگام عبور از گونه و تغییر شکل آن را زمانی که از کمپارتمان چربی صورت به کمپارتمان چربی دیگری منتقل می شود بشناسید.
- زمانی که فلپ SMAS از گونه بلند می شود، ظاهر کپسول پاروتید و فاشیای ماستریک را شناسایی کرده و سطح این لایه ها را برش بزنید. چربی تحت SMAS که فاشیای عمقی را پوشانده است را دست نخورده باقی بگذارید برش مستقیم در امتداد زیر سطح SMAS ، یک لایه محافظ بیشتر بین قسمت بلند شده SMAS و شاخه های عمیق تر اعصاب صورت ایجاد می کند.
سوالات متداول درباره اعصاب صورت
- عصب صورت چیست؟
عصب صورت یا عصب فاسیال، یکی از اصلی ترین عصب های صورت است که از مغز به سمت صورت می رود و مسئول کنترل حرکات و حساسیت در ناحیه صورت است. - علائم آسیب دیدن عصب صورت چیست؟
علائم آسیب دیدن عصب صورت شامل فلج یا کاهش قدرت و حرکت عضلات صورت، تغییر در حساسیت پوست صورت و تغییر در ترشح غدد صورت است. - چگونه می توان آسیب دیدن عصب صورت را تشخیص داد؟
برای تشخیص آسیب دیدن عصب صورت، پزشک بررسی علائم و تاریخچه بیماری فرد را بررسی می کند و در صورت لزوم، تست هایی مانند آزمایش خون، اسکن مغز و تصویربرداری را انجام می دهد. - علائم فلج اعصاب صورت چیست؟
علائم فلج اعصاب صورت شامل کاهش یا از دست رفتن حرکت عضلات صورت، تغییر در حساسیت پوست صورت، تغییر در ترشح غدد صورت و بروز درد و تورم در ناحیه صورت است. - چگونه می توان فلج اعصاب صورت را درمان کرد؟
درمان فلج اعصاب صورت به دلیل علت بستگی دارد و ممکن است شامل داروهای ضد التهاب، فیزیوتراپی، درمان عفونت و جراحی باشد. همچنین، در صورت نیاز، از پروتز و کلاهک حفاظتی برای حفاظت از چشم و دهان استفاده می شود.