معرفی کامل ۱۴ اشکال دارویی
در این مقاله به معرفی کامل اشکال دارویی می پردازیم با ما همراه باشید..
انواع اشکال دارویی:
داروها را ممکن است به اشکال مختلف دارویی تهیه نمود. اغلب، اثربخشی یک دارو بستگی به شکل دارو و طرز مصرف آن دارد. پس از بررسی آثار فارماکولوژیکی یک دارو، کارخانجات دارویی سعی می کنند دارو را بهترین شکل ممکن تهیه و به بازار عرضه نمایند. اشکال دارویی عبارتند از:
عصاره ها (Extracts):
برای تهیه عصاره ها مواد موثر گیاهی یا حیوانی را توسط حلال های اب و یا اتر استخراج می نمایند سپس مایع حاصله را تبخیر نموده و غلیظ می کنند. این ماده عصاره نامیده می شود و معمولا 4 ای 5 مرتبه قوی تر از داروهای خام اولیه است. عصاره ها بر چند نوع هستند: عصاره مایع، عصاره جامد و عصاره نرم.
کپسول ها (Capsules ):
محفظه های استوانه ای و یا بیضی شکل است که از مخلوط اب، گلیسیرین و ژلاتین تهیه می شود. کپسول ها طعم بدمزه و تلخ داروها را مخفی نموده و پس از ورود به معده و جاورت با شیره معدهی حل می گردند. کپسول ها را به دو دسته کپسول های سخت و نرم تقسیم می کندد. کپسول های نرم دارای جداری نازک و نرم بوده و محتوی ان ها را روغن هایی مثل کرچک و یا روغن ماهی تشکیل می دهند در حالی که کپسول های سخت از گردها پر شده اند.
قرص ها (Tablets ) :
قرص ها یکی از اشکال دارویی جامد می باشند. برای تهیه انها داروها را اول به صورت گرد دراورده و سپس گرد ها را به کمک ماشین های مخصوص متراکم ساخته و به صورت قرص در می اورند. قرص ها به شکل های مختلف استوانه ای و پهن تهیه می شوند در صورتی که قرص بد طعم، سوزاننده یا بدرنگ باشد روی ان از یک ورقه لعاب قندی که ممکن است به رنگ های مختلف باشد می پوشانند و چنین قرصی را دراژه می نامند.
بعضی از مواد تشکیل دهنده قرص ها ممکن است در محیط اسیدی معده تجزیه شود در این صورت قرص ها را از یک لایه گلوتن و یا کراتین می پوشانند چنین قرص هایی در معده باز نشده ولی در محیط قلیایی روده باز شده و جذب می گردد. قرص هایی که از راه زیر زبان جذب می شوند به نام Linguette معروف هستن. مانند لینگ هورمون ها.
قرص های مکیدنی (Lozenges):
قرص های مکیدنی به شکل های استوانه ای مسطح و غیره تهیه می شوند معمولا داروهای مختلف را با مواد معطر، شکر و موسیلاژ مخلوط کرده و به صورت قرص در می اورند. این قرص از طرق مکیدن مورد استفاده قرار می گیرد و معمولا برای تسکین سرفه و ضد عفونی دهان و گلو مصرف می شوند.
گرانول ( Granule ):
گرانول ها حبه های خیلی کوچکی هستند که معمولا در ترکیب ان ها یک ماده دارویی شدیدالاثر وسمی وارد می شوند مانند گرانول استریکنین و ارسینک. پمادها یا
پمادها یا روغن ها ( Ointments):
پمادها داروهای نیمه جامدی هستند که از ترکیب مواد موثره دارویی با مواد چربی نظیر وازلین، لانولین و یا پیه خوک ( Axonge ) به دست می ایند. در صورتی که در تهیه پمادها مقادیر زیاد گردهای دارویی مانند نشاسته، کائولن، تالک و اکسید روی وارد شود ان را ضماد یا خمیرپوستی ( Pastes ) می نامند.
شیاف ها ( Suppositories ) :
شیاف ها داروهای جامد مخروطی شکل هستند که از راه قرار دادن در راست روده استعمال می شوند. در ساختمان شیاف ها کره، کاکائو، صابون، پیه و ژلاتین به کار می رود. شیاف ها در حرارت معمولی جامد بوده ولی در حرارت بدن ذوب گشته و مواد موثره ان ها جذب می شود. بعضی از شیاف ها اثر موضعی دارند مانند شیاف های ضد بواسیر و ملین و برخی دیگر مانند شیاف های انتی بیوتیک و غیره دارای اثر عمومی هستند.
اوول ها (Ovules ) :
داروهایی هستند بیضی شکل که از راه قرار دادن ان ها عبارت است از گلیسیرین، ژلاتین، اب و داروهای موثر.
شربت (Syrups ) :
شربت ها داروهایی هستند از انحلال مواد موثر دارویی در شربت قند به دست می ایند.
الگزیرها ( Elixirs) :
الگزیرها داروهای مایعی هستند که در ترکیب ان ها الکل، شکر و بعضی مواد معطر به کار رفته است مانند الگزیردیفین هیدرامین که برای رفع سرفه مصرف می شود.
سوسپانسیون ( Suspension ) :
سوسپانسیون ها مخلوط های مایعی هستند که مواد موجود در ان ها برای مدت کوتاهی به حالت تعلیق باقی می ماند و سپس رسوب می نماید. موقع استعمال باید ان ها را تکان داد.
اولسیون ها ( Emulsions ) :
اولسیون هاف سوسپانسیون های چربی و روغن در اب هستند. امولسیون ها از مخلوط نمودن اب و وغن به کمک مواد امولسیون کننده مانند صمغ عربی و کتیرا تهیه می گردند. مانند امولسیون پارافین مایع و فنل فتالئین که به عنوان داروی ملین به کار می رود.
محلول های دارویی :
محلول های دارویی از انحلال مواد شیمیایی مختلف در اب مقطر به دست می ایند. معمولا این محلول ها برای استعمال داخلی یا خارجی به کار می روند مانند محلول کلرورسدیم و محلول اسید بوریک.
لوسیون ها ( Lotions ) :
لوسیون ها داروهای مایعی بوده که مواد دارویی گوناگون در ترکیب آن ها به کار رفته و از طریق مالیدن روی پوست مصرف می شود. در ترکیب لوسیون ها اغلب اوقات کمی الکل وجود دارد که موجب تسریع در خشک شدن و افزایش اثر خنک کنندگی ان ها می شود. لوسیون ها برای شستن و پاک کردن پوست یا برای برطرف کردن دانه های پوستی و خارش مصرف می شوند مانند لوسیون کالامین.
دیدگاهتان را بنویسید