2 روش مهم در درمان و کنترل دیابت
هدف اصلی در درمان و کنترل دیابت، طبیعیسازی فعالیت انسولین و سطح گلوکز خون جهت کاهش ایجاد و توسعهی عوارض عروقی و عصبی میباشد.
درمان دیابت
درمان دیابت به صورت معمولی (یک تا دو تزریق انسولین در روز) و درمان ویژه (3 یا 4 تزریق انسولین در روز و یا درمان با استفاده از پمپ انسولین) همراه با کنترل مکرر قند خون باشد.
اصلیترین عارضه جانبی درمان ویژه، شامل افزایش سه برابر احتمال بروز هیپوگلیسمی شدید، کما یا تشنج میباشد؛ بنابراین هدف درمانی در دیابت، دستیابی به سطح گلوکز طبیعی خون (یوگلیسمی)، بدون ایجاد هیپوگلیسمی و وقفهی شدید و جدی فعالیتها و زندگی روزمرهی بیمار میباشد.
درمان تغذیه ای:
رژیم غذایی و کنترل وزن، اساس درمان دیابت را تشکیل میدهند.
اهداف کلی درمان دیابتی عبارتند از:
- فراهم کردن تمامی ترکیبات غذایی ضروری (ویتامینها، مواد معدنی و…) و حفظ لذت غذا همراه محدودیت انتخابهای غذایی
- دستیابی به وزن منطقی و حفظ آن
- حفظ سطوح فشارخون در محدوده طبیعی یا تا حد امکان نزدیک به آن
- تعیین نیازهای تغذیهای فرد، با در نظر گرفتن اولویتهای فردی و فرهنگی
- پیشگیری از نوسانات وسیع روزانه سطح گلوکز خون
- کاهش سطح لیپیدها (در صورت بالا بودن) و حفظ مقدار طبیعی چربی و لیپوپروتئین
در بیماران چاق بخصوص بیماران مبتلا به دیابت نوع 2، کاهش وزن کلید درمان است. رژیمهای کنترل شدهی کالری بر حسب سن، جنس، وزن و قد بیمار تنظیم میشود. برخلاف افراد چاق مبتلا به دیابت نوع 2، اولویت جوانان مبتلا به دیابت نوع 1، تغذیه با کالری کافی برای حفظ رشد و تکامل طبیعی میباشد.
نکات تغذیهای در بیماران مبتلا به دیابت:
- هدف اولیه از تغذیه با رژیم پرکالری، افزایش وزن و کنترل قندخون در کاهش وزن شدید در شروع دیابت نوع یک میباشد.
- غذاهای سرشار از کربوهیدرات از جمله ساکاروز، به طور کامل از رژیم غذایی حذف نمیشوند، ولی بایستی در حد کم مورد استفاده قرار گیرند (حداکثر 10% کل کالری دریافتی)
- در رژیم افراد دیابتی، کل چربی دریافتی باید کمتر از 30% باشد (چربیهای اشباع کمتر از 10% کل کالری دریافتی)
- یکی از خطرات احتمالی افزایش ناگهانی جذب فیبر، ایجاد هیپوگلیسمی است که جهت پیشگیری از این وضعیت، باید مقدار فیبر غذایی را با دوز انسولین دریافتی و داروهای ضددیابت خوراکی تطبیق داد.
- اصطلاح شاخص گلیسمیک برای توضیح اینکه یک غذا در مقایسه با مقدار هم ارز گلوکز چقدر سطح خون را بالا میبرد، مورد استفاده قرار میگیرد. بیماران پس از خوردن غذا میتوانند با پاش و کنترل سطح گلوکز خون، شاخص گلیسمیک خود را تعیین کنند.
درمان ورزشی:
ورزش در درمان دیابت فوق العاده مهم میباشد، زیرا موجب کاستن سطح گلوکز خون و کاهش ریسک فاکتورهای قلبی و عروقی میشود. ورزش با تشریع مصرف انسولین و افزایش جذب گلوکز توسط عضلات موجب کاهش یافتن قندخون میشود.
ورزش همچنین موجب افزایش سطح LDL خون و کاهش سطح کلسترول توتال و تریگلیسیرید ها میشود.
در بیمارانی که سطح گلوکز خون بیشتر از 250mg/dL بوده و دارای کتونوری هستند، ناید تا منفی شدن تست ادرار از نظر کتون، ورزش کنند. در صورت ورزش کردن، ترشح گلوکاگون، هورمون رشد و کاتکولامینها افزایش یافته و تشدید هیپرگلیسمی میشود.
نکات ورزشی در مبتلایان به دیابت:
- به بیمارانی که انسولین میگیرند، باید آموزش داد که قبل از ورزش جهت پیشگیری از هیپوگلیسمی، یک وعده غذایی سبک حاوی 100 گرم کربوهیدرات مصرف نمایند. بیمار را باید تشویق کرد که هر روز در یک زمان مشخص و به مقدار مشخص ورزش کند. بطورکلی افزایش آرام و تدریجی طول مدت ورزش توصیه میشود.
- به بیماران باید توصیه کرد که کفش مناسب ورزش بپوشند، از ورزش در هوای فوقالعاده گرم یا سرد پرهیز کنند و بعد از ورزش روزانه پاهای خود را بررسی کنند.
دیدگاهتان را بنویسید